Tevkifatlı fatura nedir?

Tevkifat ve tevkifatlı fatura nedir? Kimler tevkifat yapar? Tevkifat uygulamasına dair sorularınızın cevabı bu yazıda.

Tevkifat ne demek?

Tevkifat sözlükte “para konusundaki kesintiler” olarak geçer. (TDK) Vergi bağlamında baktığımızda, tevkifat sözcüğünün bölüşme ve kesinti yapma anlamında kullanıldığını söyleyebiliriz. Devlet, alacağı KDV’yi yalnızca satıcıdan almak yerine alıcı ve satıcı arasında bölüştürür ve ödemenin daha düzgün olmasını sağlar. İki çeşit tevkifat vardır. Bunlardan biri gelir vergisi tevkifatı, diğeri ise KDV tevkifatıdır. Gelin ikisini de birlikte inceleyelim:

Gelir vergisi tevkifatı: Gelir Vergisi Kanunu‘nun 94. maddesinde sayılan gelir türleri üzerinden Bakanlar Kurulu tarafından belirlenmiş oranlarda bir kesinti yapılır. Bu, gelir vergisi tevkifatıdır. Gelir vergisi tevkifat oranlarını Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) Gelir Vergisi Tevkifat Oranları sayfasından öğrenebilirsiniz.
KDV tevkifatı: Yasada belirli malların alım satımı ya da hizmet bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin alıcılardan kimi zaman tamamı kimi zaman da kanunda belirlenmiş oranda kesinti yapılarak satıcıya yerine vergi dairesine (vergi sorumlusu sıfatıyla) beyan edilip ödenmesidir.

Tevkifatlı fatura nedir?

Tevkifatlı faturada hesaplanan KDV tutarı satıcı ve alıcı arasında paylaştırılır. Tevkifatlı fatura normal ve irsaliyeli faturadan farksızdır. Yalnızca, tevkifatlı faturada faturanın konusu olan vergi alıcı ve satıcı arasında bölüştürülür ve ikisinden de alınır.

Tevkifatlı fatura hesaplama örneği

KDV sorumluluğunun yarı yarıya alıcı ve satıcı arasında paylaşıldığı tevkifatlı faturaya bir örnek vermek gerekirse;

Tutarı 1000 TL olan bir satış faturamızın olduğunu düşünelim. Faturaya %18 oranında KDV ekleyelim. Böylece faturanın KDV tutarı 180 TL, genel toplamı ise 1180 TL olacak. Bu örnekte, satıcı olarak 180 TL katma değer vergisi ödememiz gerekir. Eğer bir de tevkifat oranımız varsa ve kullandığımız oran 5/10 ise 180 TL’lik KDV tutarımızın 5/10’u yani yarısı 90 TL edecektir. Bu durumda 90 TL’lik bu kısmın tevkif edildiğini ve ödenmesi konusundaki sorumluluğun bizden alıcıya geçtiğini söyleyebiliriz. Artık 90 TL’lik mesuliyet bizimken kalan 90 TL’lik kısımdan da alıcı sorumludur. Faturanın genel toplamı, yine bizim için 1180 TL’den 1090 TL’ye inecektir. Tevkifat oranını bizim belirlemediğimizi, önceden tanımlanmış 5/10, 9/10 gibi oranları kullanabileceğimizi de not edelim. Eğer alıcının tevkifatlı satış faturası düzenlemenize dair bir talebi varsa ondan tevkifat oranını öğrenmeli ve bu süreçte mutlaka mali müşavirinize de danışmalısınız.

Tevkifat uygulanabilecek işlemler

Her hizmet ya da ürün satışında tevkifat yapılmaz. Tevkifat oranının uygulanabileceği işlemleri Bakanlar Kurulu belirlemiştir. Tevkifat uygulanabilen hizmetlerden bazıları, bazı yapım işleri, bu işlere ilişkin mühendislik-mimarlık hizmetleri, temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri, özel güvenlik hizmetleri, makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tamirat, bakım ve onarım hizmetleri, yemek servisi, danışmanlık ve denetim hizmetleri ve yapı denetim hizmetleridir.

Kimler tevkifat yapabilir?

Genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, köyler ve teşkil ettikleri birlikler
Döner sermayeli kuruluşlar
Döner sermayeli kuruluşlar
Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları
Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları
Bankalar
Kamu iktisadi teşebbüsleri
Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar
Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil tüm borsalar
Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına veya birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler
Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören şirketler